آزمایش‌های روماتیسمی ابزارهایی هستند که به پزشکان کمک می‌کنند تا بیماری‌های مرتبط با التهاب مفاصل و بافت‌های اطراف آن‌ها را شناسایی کنند.
بیماری‌های روماتیسمی معمولاً با درد مفاصل، تورم، قرمزی و کاهش حرکت همراه هستند.
این بیماری‌ها می‌توانند به مرور زمان منجر به آسیب‌های دائمی مفاصل شوند، بنابراین تشخیص زودهنگام و دقیق اهمیت زیادی دارد.
در این مقاله، به طور ساده با انواع آزمایش روماتیسم و نقش آن‌ها در تشخیص این بیماری‌ها آشنا می‌شوید.
آزمایش‌های خون روماتیسمی
آزمایش خون یکی از اصلی‌ترین روش‌ها برای شناسایی بیماری‌های روماتیسمی است.
در این آزمایش‌ها، پزشک به دنبال نشانه‌هایی از التهاب و آنتی‌بادی‌های خاص است که ممکن است به بیماری‌های روماتیسمی اشاره کنند.
سرعت رسوب گلبول‌های قرمز
این آزمایش برای ارزیابی میزان التهاب در بدن استفاده می‌شود.
در صورت وجود التهاب، گلبول‌های قرمز خون سریع‌تر از معمول در ته لوله آزمایش رسوب می‌کنند.
بنابراین، سرعت رسوب بالاتر از حد معمول ممکن است نشان‌دهنده التهاب باشد.
پروتئین واکنش‌دهنده
این پروتئین در پاسخ به التهاب در بدن تولید می‌شود.
افزایش سطح CRP نشان‌دهنده وجود التهاب در بدن است.
این آزمایش معمولاً برای ارزیابی شدت التهاب در بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید و لوپوس به کار می‌رود.
فاکتور روماتوئید
فاکتور روماتوئید یک آنتی‌بادی است که در بسیاری از بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید دیده می‌شود.
اگر فردی این آنتی‌بادی را در خون خود داشته باشد، احتمالاً به آرتریت روماتوئید مبتلا است، اگرچه ممکن است در برخی افراد بدون ابتلا به این بیماری هم موجود باشد.
آنتی‌بادی ضد
این آنتی‌بادی در افرادی که به آرتریت روماتوئید مبتلا هستند، یافت می‌شود.
آزمایش Anti-CCP در تشخیص این بیماری بسیار اختصاصی است و به خصوص در مراحل اولیه بیماری می‌تواند مفید باشد.
آنتی‌بادی ضد هسته‌ای
این آنتی‌بادی در بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس اریتماتوز سیستمیک (SLE) مشاهده می‌شود. در بیماری‌های خودایمنی، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های خودی حمله می‌کند. آزمایش ANA برای شناسایی این نوع بیماری‌ها به کار می‌رود.
آزمایش‌های مایع مفصلی
مایع مفصلی مایعی است که در مفاصل برای کمک به حرکت صاف و بدون درد استخوان‌ها وجود دارد. زمانی که مفصل ملتهب می‌شود، تغییراتی در مایع مفصلی به وجود می‌آید که می‌توان آن‌ها را شناسایی کرد.
شمارش سلول‌های مایع مفصلی: در این آزمایش، تعداد گلبول‌های سفید در مایع مفصلی شمارش می‌شود. افزایش تعداد این سلول‌ها معمولاً نشان‌دهنده التهاب مفصل است.
کشت مایع مفصلی: زمانی که پزشک مشکوک به عفونت مفصلی باشد، ممکن است مایع مفصلی را برای کشت به آزمایشگاه بفرستد. این آزمایش برای شناسایی عفونت‌های مفصلی که می‌توانند باعث التهاب شوند، مفید است.
آزمایش‌های تصویربرداری
در کنار آزمایش‌های خون و مایع مفصلی، آزمایش‌های تصویربرداری نیز برای شناسایی مشکلات مفاصل و بافت‌های اطراف آن‌ها استفاده می‌شوند.
این آزمایش‌ها می‌توانند اطلاعات دقیق‌تری از وضعیت مفاصل به پزشک ارائه دهند.
رادیوگرافی
رادیوگرافی یا اشعه ایکس یکی از روش‌های معمول تصویربرداری است که به بررسی آسیب‌های استخوانی و مفصلی کمک می‌کند.
تغییرات در شکل مفصل یا تخریب استخوانی در رادیوگرافی ممکن است نشان‌دهنده التهاب مزمن باشد.
ام‌آر‌آی
ام‌آر‌آی برای بررسی بافت‌های نرم مفاصل، مانند غضروف‌ها، تاندون‌ها و لیگامان‌ها استفاده می‌شود. این روش تصویربرداری می‌تواند التهاب یا آسیب در این بافت‌ها را شناسایی کند.
سونوگرافی
سونوگرافی یک روش تصویربرداری غیرتهاجمی است که برای شناسایی التهاب مفاصل و بافت‌های اطراف آن‌ها به کار می‌رود.
این روش با استفاده از امواج صوتی اطلاعات دقیق‌تری از وضعیت مفاصل ارائه می‌دهد.
آزمایش‌های ژنتیکی
برخی از بیماری‌های روماتیسمی می‌توانند دارای زمینه ژنتیکی باشند.
آزمایش‌های ژنتیکی می‌توانند کمک کنند تا خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها شناسایی شود.
یکی از این آزمایش‌ها، بررسی HLA-B27 است که به‌طور خاص در بیماری‌هایی مانند اسپوندیلیت آنکیلوزان دیده می‌شود.
چرا آزمایش‌های روماتیسمی اهمیت دارند؟
آزمایش‌های روماتیسمی به پزشکان کمک می‌کنند تا بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس، نقرس و سایر اختلالات التهابی را شناسایی کنند.
این بیماری‌ها معمولاً با درد مفاصل، تورم و قرمزی همراه هستند و در صورتی که درمان مناسب و به‌موقع انجام نشود، می‌توانند منجر به آسیب‌های دائمی مفاصل شوند.
بنابراین، انجام این آزمایش‌ها برای تشخیص زودهنگام و درمان به موقع این بیماری‌ها بسیار ضروری است.
آزمایش‌های روماتیسمی به عنوان ابزارهایی مهم در پزشکی، می‌توانند به طور مؤثری در شناسایی و مدیریت بیماری‌های روماتیسمی کمک کنند.
از این رو، انجام این آزمایش‌ها و پیگیری نتایج آن‌ها برای کسانی که با مشکلات مفصلی روبرو هستند، بسیار حائز اهمیت است.
