علائم و عوامل خطر سرطان خون + درمان آن را بشناسید
همان‌طور که می‌دانید خون از چهار بخش پلاسما، گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها تشکیل شده است. اگر تعداد زیادی گلبول‌های سفید در مغز استخوان تولید شود، باعث ایجاد سرطان خون می‌شود. سالانه افراد زیادی در جهان به این بیماری مبتلا می‌شوند. درواقع سرطان خون نوعی سرطان شایع است که بر مغز استخوان و یا سیستم‌های لنفاوی تأثیر می‌گذارد و باعث می‌شود که سلول‌های خونی رفتار غیرطبیعی داشته باشند. از رایج‌ترین انواع این نوع سرطان می‌توان به لوسمی و میلوما اشاره کرد. در این مطلب از جوان ایرانی به بررسی شایع ترین علائم سرطان خون، معرفی عوامل خطر و درمان آن می‌پردازیم.
شایع ترین علائم سرطان خون چیست؟
تمام افراد علائم یکسانی ندارند، درواقع هر فردی ممکن است نشانه‌های متفاوتی را تجربه کند. بنابراین نیاز است که پزشک به طور دقیق شما را معاینه می‌کند. در ادامه به بررسی علائم شایع سرطان خون می‌پردازیم.
درد در استخوان، مفاصل و شکم یا ناحیه معده
کاهش وزن غیرطبیعی
خونریزی و کبودی غیرطبیعی
ایجاد توده و یا تورم در بدن
تنگی نفس
عرق شبانه بسیار زیاد
عفونت‌های مکرر و مداوم
تب 38 درجه سانتیگراد و بالاتر
احساس خستگی که با استراحت بهبود نیابد
رنگ پریدگی
خارش پوست غیرطبیعی
در این بخش مهمترین علائم رایج را به طور مختصر با هم بررسی می‌کنیم.
ایجاد کبودی در بدن
کبودی‌هایی که بر اثر سرطان خون در بدن ایجاد می‌شود، معمولاً به صورت لکه‌های قرمز شروع شده و تغییر رنگ داده و با گذشت زمان تیره می‌شود. اگر پوست بدن شما سبزه و یا سیاه باشد، این نوع کبودی‌ها به سختی دیده می‌شود. اما هنگامی‌که لکه‌ها تیره‌تر شود، می‌توانید آن‌ها را مشاهده کنید.
رنگ پریدگی
ممکن است افراد زیادی این مشکل را داشته باشند و رنگ پریدگی آن‌ها ناشی از سرطان خون نباشد. البته این علامت در افرادی که پوست‌های آن‌ها روشن است بسیار سریع مشخص می‌شود، اما در پوست‌های سبزه و سیاه احتمالاً خاکستری به نظر می‌رسد. پلک‌های افراد رنگ پریده، سفیدتر از حد معمول است. اگر پلک چشم خود را پایین بکشید باید قرمز باشد، اگر صورتی و یا سفید است، نشان‌دهنده رنگ پریدگی شماست. البته رنگ پریدگی در لب‌ها، لثه‌ها، زبان و یا ناخن‌ها نیز ممکن است ایجاد شود.
عفونت و تب بی‌دلیل
شما همراهان گرامی مجله جوان ایرانی باید بدانید عفونت و یا تب بی‌دلیل می‌تواند ناشی از سطح پایین گلبول‌های سفید خون باشد که با عفونت در حال مبارزه کردن است. اگر عفونت‌ها مداوم شدید و مکرر باشد و همچنین دمای بدن بالای 38 درجه سانتیگراد باشد، نیاز است که به پزشک مراجعه کنید. همچنین عفونت‌ها می‌توانند نشانه‌هایی مانند آنفولانزا شامل سرفه، گلودرد و یا تب و لرز نیز داشته باشد.
مشکلات شکم یا ناحیه معده
برخی از افراد مبتلا به تجمع غیرطبیعی سلول‌های خونی در طحال شده و درنتیجه احساس درد می‌کنند. آن‌ها ممکن است پس از خوردن مقدار کمی غذا سیر شده و یا در سمت چپ زیر دنده‌های خود احساس ناراحتی داشته باشند. این‌گونه افراد ممکن است مبتلا به نفخ و یا تورم شوند و یا گاهی اوقات درد نیز داشته باشند. اگر این‌گونه علائم را دارید حتماً به پزشک مراجعه کنید.جوان ایرانی (irjavan.com)
کاهش وزن غیرطبیعی
اگر در بدن شما سلول‌های سرطانی ایجاد شده باشد، متابولیسم بدن انسان به سرعت تغییر کرده و ماهیچه‌ها و چربی‌ها کاهش پیدا می‌کنند، در نتیجه شما کاهش وزن غیرطبیعی خواهید داشت. در این صورت بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
عرق شبانه زیاد و خیس‌کننده
افرادی که شب‌ها زیاد عرق می‌کنند به طوری که بالش آن‌ها خیس می‌شود، ممکن است مبتلا به لنفوم عرق شبانه باشند. با توجه به اینکه دلایل عرق کردن بسیار زیاد است، برای تشخیص باید تحت نظر پزشک قرار بگیرید.
خارش پوست مکرر
ممکن است برخی از افرادی که مبتلا به سرطان خون هستند دچار خارش پوست شوند. این‌گونه افراد باید به پزشک مراجعه کرده تا دلیل خارش پوست را متوجه شوند.
لکه‌های قرمز در زیرپوست یا پتشی
یکی دیگر از علائم اولیه سرطان خون این است که فرد مبتلا به لکه‌های قرمز در زیرپوست می‌شود. دلیل آن هم خونریزی در زیرپوست و یا جمع شدن مایعات بدن در آن منطقه می‌باشد. شایع‌ترین جایی که لکه‌های قرمز به دلیل سرطان خون ایجاد می‌شود، در قسمت مچ پا است.
خونریزی‌های غیرطبیعی
اگر از لثه و یا بینی شما خونریزی رخ غیرطبیعی رخ داده و یا اینکه پریودهای سنگین، خون در ادرار و مدفوع دارید، همچنین خونریزی‌های طولانی ناشی از بریدگی دارید و یا اینکه در مغز شما خونریزی وجود دارد، باید به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دهد که مبتلا به سرطان خون هستند یا خیر.
ایجاد دردهای استخوانی
اگر به استخوان‌های شما آسیب وارد شود، ممکن است درد بگیرد. در واقع میلوما می‌تواند باعث درد در استخوان مانند استخوان دنده، باسن و پشت شود.
ایجاد توده و تورم‌ها
گلبول‌های سفید خون به طورغیرطبیعی در غدد لنفاوی شما تجمع پیدا کند در نتیجه ممکن است مثلاً به توده و تورم‌هایی در بدن خود شوید. این موارد احتمال زیاد در زیر بغل و کشاله ران وجود دارد. البته ممکن است این تورم‌ها بدون درد باشد اما در برخی از افراد درد نیز وجود دارد. اگر این‌گونه تورم‌هایی را دارید که به ویژه بر اندام‌هایی مانند ریه شما فشار وارد کرده و باعث درد و ناراحتی شما شده است به پزشک مراجعه کنید.
بزرگی و متورم شدن لثه‌ها
هرچند که متورم شدن لثه‌ها و یا بزرگ شدن آن دلایل بسیار متفاوتی می‌تواند داشته باشد، اما یکی از علائم اولیه سرطان خون نیز می‌تواند باشد. هنگامی‌که فرد با کمبود گلبول‌های قرمز و افزایش بیش از حد گلبول‌های سفید مواجه می‌شود، ممکن است لثه‌های او متورم و بزرگ شود.
علائم حاد سرطان خون
سرطان لوسمی حاد میلوئیدی علائم ناگهانی داشته و خیلی سریع مشخص می‌شود. نشانه‌های آن شامل مشکلات تنفسی و علائمی مانند تغییرات بینایی، استفراغ و از دست دادن کنترل عضلانی و یا تشنج است. هر فردی که دچار این علائم شود باید سریعاً به پزشک مراجعه کند و تحت مراقبت‌های پزشکی قرار گیرد.
چه سؤالاتی باید از پزشک بپرسید
اگر با توجه به علائمی که دارید مشکوک به سرطان خون شود اصلاً نگران نباشید، در اسرع وقت به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. قبل از مراجعه سؤالات خود را بر روی برگه بنویسید تا فراموش نکنید.
به پزشک خود بگویید که با توجه به علائمی که دارید نگران سرطان خون هستید، آیا به نظر شما من مبتلا شدم یا خیر؟!
آیا نیاز به آزمایش خون دارم؟
آیا گرفتن اسکن و یا نمونه ادرار واجب است؟
آیا بیوپسی باید انجام دهم؟
بسیاری از افراد پس از مراجعه به پزشک می‌ترسند و یا نگران هستند که نکند سرطان خون داشته باشند. شما عزیزان باید بدانید که بسیاری از افرادی که مشکوک به سرطان هستند در واقع این بیماری را ندارند. دو هفته طول می‌کشد تا پزشک شما را معاینه کرده و نتیجه نهایی را اعلام کند. اگر به پزشک مراجعه کنید، درمان زودهنگام می‌تواند درمان آسان‌تر و موفق‌تری را برای شما رقم بزند.
عوامل خطر سرطان خون
اگر بدانید که چه عواملی باعث ایجاد سرطان خون می‌شود، این فرصت را دارید که از این بیماری پیشگیری کنید. البته از ایجاد برخی از شرایط نمی‌توان کرد و درهرصورت ممکن است رخ دهد. و در ادامه این بخش از جوانان ایرانی و بررسی این عوامل خطر می‌پردازیم.
افزایش سن
خطر سرطان خون با افزایش سن نیز افزایش می‌یابد. در بیماری‌های مانند لوسمی میلوئیدی حاد، لنفوسیتی مزمن و لوسمی میلوئیدی مزمن میانگین سن 65 سال به بالا است البته دقت کنید که در افراد زیر 20 سال ممکن است لوسمی لنفوسیتی حاد نیز رخ دهد به طور کلی میانگین سن بیماران لنفوسیتی حاد 15 سال گزارش شده است.
سابقه خانوادگی
هرچند بسیاری از سرطان‌های خون هیچ ربطی به وراثت ندارد، اما اگر از بستگان درجه یک شما مبتلا به لوسمی لنفوسیتی مزمن هستند، یا اگر شما عزیزان دارای دوقلوی یکسانی هستید که مبتلا به لوسمی میلوئیدی حاد یا لوسمی لنفوسیتی حاد هستند، ممکن است در معرض خطر این بیماری‌ها قرار بگیرید.
سندروم‌های مادرزادی
برخی از سندروم‌های مادرزادی مانند سندروم فانکونی و مواردی از این قبیل خطر ابتلا به لوسمی میلوئیدی حاد را افزایش می‌دهد.
سبک زندگی ناسالم
هرچند که دلیل اصلی سرطان خون سیگار نیست ولی سیگار کشیدن احتمال ابتلا به لوسمی میلوئیدی حاد یا AML را افزایش می‌دهد.
قرار گرفتن در معرض تابش
قرار گرفتن در معرض تابش پرانرژی مانند انفجار بمب اتمی نیز باعث افزایش احتمال ابتلا به سرطان خون می‌شود
قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی
شما عزیزان باید بدانید که اگر مدت زیادی در معرض برخی از آفت‌کش‌ها و مواد شیمیایی صنعتی مانند بنزن قرار بگیرید، احتمال ابتلا به سرطان خون افزایش پیدا می‌کند.
قرار گرفتن در معرض میدان‌های الکترومغناطیسی
اگر طولانی‌مدت در معرض میدان‌های الکترومغناطیسی مانند خطوط برق زندگی کنید، خطر احتمال ابتلا به بیماری لوسمی لنفوسیتی حاد بالا می‌رود.
درمان سرطان خون چگونه است؟
همان‌طور که می‌دانید گلبول‌های سفید خون به طور طبیعی رشد کرده و با عفونت مبارزه می‌کنند. بیماری سرطان خون دقیقاً گلبول‌های سفید را درگیر می‌کند. در واقع باعث می‌شود که مغز استخوان، گلبول‌های سفید غیرطبیعی تولید کنند که مناسب بدن شما نیستند!
در این بخش از مجله جوان ایرانی قصد داریم که به چگونگی درمان سرطان خون بپردازیم. البته درمان آن بسیار پیچیده است، زیرا بهبود و درمان شما به نوع سرطان و سایر شرایط دیگر بستگی دارد.
احتمالاً این سؤال برای شما ایجاد شده که برای بررسی اینکه شما سرطان خون دارید یا نه و یا همچنین برای درمان آن به چه پزشکی باید مراجعه کنید. لوکمیا یا سرطان خون معمولاً توسط پزشکانی مورد تشخیص، بررسی و درمان قرار می‌گیرد که درزمینه? اختلالات خونی و سرطان متخصص باشند. این‌گونه پزشکان، پزشک متخصص خون و آنکولوژی نام دارند.
شما عزیزان باید بدانید که تمام سرطان‌های خون نیاز به درمان فوری ندارند، اما به طور کلی درمان سرطان خون شامل:
شیمی درمانی
پرتو درمانی
پیوند سلول‌های بنیادی مغز استخوان
درمان بیولوژیکی یا ایمنی
درمان هدفمند
در ادامه این موارد را به طور خلاصه شرح می‌دهیم.
شیمی درمانی
اگر برای درمان سرطان خون، پزشک تشخیص دهد که شیمی درمانی نیاز است، داروهایی برای از بین بردن سلول‌های لوسمی برای شما تجویز می‌کند. در واقع یک دارو یا ترکیبی از داروها را برای شما تجویز می‌کند.
پرتو درمانی
برای آسیب رساندن به سلول‌های لوسمی و جلوگیری از رشد بیشتر آن‌ها از پرتوهای پرانرژی استفاده می‌شود. این نوع پرتو می‌تواند بر روی یک منطقه خاص و یا کل بدن شما اعمال شود.
پیوند سلول‌های بنیادی مغز استخوان
این نوع پیوند ممکن است از بدن خودتان و یا از یک اهداکننده صورت گیرد. این روش نیز یک درمان مؤثر برای سرطان خون است.
درمان بیولوژیک یا ایمنی
پزشکانی که از درمان بیولوژیکی یا ایمنی استفاده می‌کنند، در واقع از روش‌هایی بهره می‌برند که سیستم ایمنی بدن شما را مورد هدف قرار داده و کمک می‌کنند تا سلول‌های سرطانی را شناسایی و با آن‌ها مبارزه کنند.
درمان هدفمند
در روش درمان هدفمند برای بیمار داروهایی تجویز می‌شود که از آسیب سلول‌های بدن پیشگیری می‌کند.
سخن پایانی
در این بخش از مجله جوان ایرانی به طور کامل به بررسی علائم سرطان خون پرداختیم، همچنین عوامل خطر آن را برای شما بیان کردیم که تا حد ممکن از آن پیشگیری کنید، در این صورت احتمال سرطان خون در شما کاهش می‌یابد. همچنین به چگونگی درمان آن توسط پزشکان متخصص پرداختیم. پیشنهاد تیم پزشکی مجله جوان ایرانی این است که همیشه، در هر مکانی و در هر زمانی مراقب سلامتی خود باشید. اگر این علائم در شما ظاهر شد، به هیچ وجه استرس نداشته باشید. همان‌طور که گفتیم بسیاری از افرادی که علائم سرطان خون را دارند، در واقع به این بیماری مبتلا نیستند. اما بهتر است که به پزشک مراجعه کنید تا مراقبت‌های زودهنگام برای شما در نظر گرفته شود. اگر شما عزیزان نیز تجربه‌ای در این مورد دارید می‌توانید در بخش نظرات پیام خود را ثبت کنید.